Verschillende lagen
Het hart bestaat van uit verschillende lagen:
- Endocard: binnenbekleding van het hart.
- Myocard: spierlaag van het hart.
- Epicard
- Pericard: buitenste laagje van het hart. Het hartzakje.
Bij endocarditis is de binnenbekleding van het hart en meestal ook de hartkleppen ontstoken. Bacteriën kunnen zich normaal niet goed hechten aan de wanden van het hart, maar als het oppervlakte ruwer is dan normaal, kan het makkelijker.
Oorzaak van endocarditis
Endocarditis wordt veroorzaakt door bacteriën die in de bloedbaan terecht komen. Dit kan doordat er wondjes zijn of door problemen in de mond. Ook kan het ontstaan na medische ingrepen. De bacteriën gaan zich vasthechten op de kleppen en/ of op de binnenwand van het hart. Bij gezonde mensen leidt dit niet tot ernstige klachten, maar bij mensen met een wat slechter hart wel. Als je al eerder endocarditis gehad hebt, een aangeboren hartafwijking hebt, een klepprothese gekregen hebt, gewrichtsreuma hebt of andere hart- en vaatziekten, loop je een verhoogd risico op het krijgen van endocarditis.
Symptomen van endocarditis
- Hoge koorts
- Hartslag die versneld is
- Vermoeidheid
- Spier- en gewrichtspijn
- Misselijkheid en braken
- Gebrek aan eetlust
- Koude rillingen
- Nachtelijk transpireren
- Bloedarmoede/ bleek gelaat
- Gewichtsverlies
- Vlekjes op de huid, onder de nagels of in het oogwit
Diagnose van endocarditis
- Lichamelijk onderzoek
- Bloedonderzoek en bloedkweken.
- Hart-longfoto
- Hartfilmpje
- Echo van het hart om de functie van het hart en de hartkleppen in kaart te brengen.
- CT- scan
- Slokdarmecho. Bij een slokdarmecho kan de cardioloog nog beter kijken naar de binnenkant van het hart en de kleppen. Hierbij wordt een slang via de mond ingebracht naar de slokdarm. Het inbrengen is niet fijn, daarom wordt er vaak een verdovende keelspray gebruikt of een roesje gegeven, zodat het nare gevoel minder aanwezig is.
Behandeling van endocarditis
Er wordt langdurig antibiotica via het infuus toegediend. Meestal is dit 6 weken, maar soms ook wat korter. Soms kan de bacterie op de hartklep voor veel problemen zorgen. De hartklep kan dan niet goed meer functioneren, waardoor een hartklepoperatie noodzakelijk is. Ook kunnen op andere plekken in het lichaam ontstekingen ontstaan.
Leven met endocarditis
Mensen met een verhoogd risico op endocarditis moeten hun gebit goed onderhouden en regelmatig naar de tandarts. Dit is nodig, omdat het al door een ontsteking van het tandvlees kan ontstaan. Daarnaast krijg je een kaartje mee waarop staat dat je een verhoogd risico hebt op het ontstaan van endocarditis. Dit kaartje moet je altijd bij je dragen. Bij de volgende ingrepen is antibiotica vooraf nodig:
- Tandheelkundige ingrepen
- Ingrepen in de bovenste luchtwegen. Denk hierbij aan het verwijderen van neus- en keelamandelen of het spoelen van ontstoken bijholtes.
- Ingrepen aan de urinewegen
- Ingrepen aan de spijsverteringskanaal. Denk hierbij aan darmpoliepen verwijderen, een operatie aan de darmen, een PEG- sonde plaatsen etc.
- Ingrepen aan geslachtsorganen
- Ingrepen aan geïnfecteerd weefsel. Denk hierbij aan het ontlasten van een abces (een holte met pus).
Bij koorts, kortademigheid, >2 kg aankomen in 3 dagen of andere klachten, moet je direct contact opnemen met je (huis)arts. Het nemen van een tatoeage of piercing kan ook gevaarlijk zijn, aangezien het infecties kan veroorzaken, waardoor een endocarditis zou kunnen ontstaan.
Op de website van de Hartstichting is een handig kaartje te downloaden voor in je portemonnee (of telefoonhoesje), zodat bij ongevallen snel duidelijk is dat je risicopatiënt bent voor endocarditis: Link
Stichting Pace Makers
In 2022 is stichting Pace Makers opgericht ter nagedachtenis aan Ellie Vollebregt-Vermeer. Ellie had een aangeboren hartafwijking en is in 2022 overleden aan de gevolgen van endocarditis. De stichting is een initiatief van de broer van Ellie, Tim Vermeer. Stichting Pace Makers vertelt het verhaal van Ellie en zet haar gedachtengoed voort. Daarnaast willen ze de kennis vergroten over de ziekte ‘endocarditis’ en vragen ze hier aandacht voor.
Op de website van de Stichting lees je meer informatie over endocarditis en de symptomen hiervan. Verder kan je een risicokaartje aanvragen met daarop de symptomen en ruimte voor jouw contactgegegevens . Het risicokaartje kan bijvoorbeeld gebruikt worden bij een bezoek aan de huisarts en/of tandarts. Je kan het kaartje in je portomonnee bewaren of in je telefoonhoesje.
